لباس های میشل اوباما، شکیرا و مدونا دست کیست؟
دنیای مد و طراحی بهویژه در عرصه پوشاک و لوازم بهداشتی و آرایشی یکی از پرطرفدارترین و در عین حال دشوارترین عرصههای رقابتی است. هر ساله چهرهها و دانشجویان بسیاری با تلاشی مضاعف به دنبال پیدا کردن جای پایی در این دریای پر تلاطم هستند اما نامهای معدودی هستند که در این راه به موفقیت میرسند و با اطمینان میتوان گفت نامهای انگشتشماری هستند که به جایگاه اسطورههای این عرصه ارتقا پیدا میکنند.
نشریه معتبر تایم اخیرا در فهرستی، صد اسطوره برتر عرصه طراحی و مد را در گروههای مختلفی مانند طراح، برند، عکاس، مدل و سردبیر و منتقد نشریات مد معرفی کرده است و ما قصد داریم شما را با بزرگترین نامهای این لیست پر ستاره آشنا کنیم.
اولین نامی که در این فهرست به چشم میخورد عزالدینعلیه است. عزالدین روز ۲۶ فوریه ۱۹۴۰ در تونس به دنیا آمد. والدینش گندمکار بودند اما خواهر دو قلوی او کسی بود که الهامبخش ورود او به عرصه خیاطی و طراحی لباسهای زنانه شد. او از طریق یکی از دوستان فرانسوی مادرش با نشریه مد ووگ آشنا شد و علاقه شدیدش به این رشته باعث شد با دروغ گفتن درباره سن خود، خیلی زود وارد دانشکده اکول دوبراکس تونس شود. در اینجا بود که او اولین بار بصورت آکادمیک با مسئله فرم بدن انسان آشنا شده و در رشته مجسمهسازی شروع به تحصیل کرد.
او پس از فارغالتحصیلی به عنوان دستیار خیاط زنانه مشغول به کار شد و خیلی زود مشتریان خصوصی برای خود پیدا کرد. در سال ۱۹۷۱ برای کار در رشته طراحی مد راهی پاریس شد و در آنجا به عنوان خیاط در برند معروف کریستین دیور مشغول به کار شد. با شروع جنگ الجزایر او مجبور به ترک این شرکت شد و پس از آن برای دو برند گای لاروش و تیری ماگلر کار کرد. اما در نهایت در اواخر دهه ۱۹۷۰ آتلیه شخصی خود را افتتاح کرد. او مدت نزدیک به ۲۰ سال در این آتلیه کوچک خیاطی فعالیت کرد و در این مدت برای چهرههای معروف فرانسه از «ماریا هلن دو روثچاید» تا «لوئیس دو ویلمورین» و «گرتا گاربو» لباس طراحی کرد.
او اولین مجموعه آماده خود را در سال ۱۹۸۰ رونمایی کرد و بعد از آن به آتلیهای بزرگتر به نام پارک رویال نقل مکان کرد. سال ۱۹۸۴ وزارت فرهنگ فرانسه علیه را به عنوان بهترین طراح سال و مجموعه لباسهای او را به عنوان بهترین مجموعه لباس آماده در مراسم «جوایز مد» انتخاب کرد. این مراسم برای علیه بسیار خاطره انگیز شد زیرا «گریس جونز» خواننده مشهور آن زمان وی را در آغوشش به روی سن آورد.
اما شتاب اصلی در روند پیشرفت کاری علیه زمانی اتفاق افتاد که ملکا ترینتون و نیکول کراسات، دو تن از قدرتمندترین سردبیران و منتقدان نشریات مد در مجلات «دپچ مد» و «اله» در سرمقالاتی کار او را تحسین کردند.
در سال ۱۹۸۰ آندری پوتمان، یکی از طراحان داخلی آن زمان در حالی که یکی از کتهای طراحی شده توسط علیه را بر تن داشت در بلوار مدیسون قدم میزد که یکی از خریداران برند «برگدوف گودمان» از او پرسید کتی که بر تن دارد را چه کسی طراحی کرده است و همین معرفی مختصر و کوتاه آغاز اتفاقاتی شد که نهایتا به فروش گسترده محصولات علیه در نیویورک و بورلی هیلز منجر شده و تا جایی پیش رفت که علیه در سال ۱۹۸۸ در این دو شهر نیز دو آتلیه افتتاح کرد.
لباسهای شب چسبان او بسیار موفقیتآمیز بود و باعث او را به نام «سلطان لباس چسبان» بشناسند. از جمله کسانی که لباسهای متعدد طراحیشده توسط علیه را در مراسم مختلف بر تن داشتند میتوان به نامهایی چون گریس جونز، تینا ترنر، راکل ولچ، مدونا، جنت جکسون، بریجت نیلسون، نائومی کمبل، شکیرا و بسیاری نامهای بزرگ دیگر اشاره کرد.
در دهه ۱۹۹۰ و بعد از مرگ خواهرش، علیه از صحنه مد کنار رفت هرچند بصورت گاه به گاه برای مشتریان خصوصی خیاطی میکرد و مجموعه آمادهای را نیز رونمایی کرد که موفقیت چشمگیری داشت. او مجموعه خود را در یک ساختمان کوچک در فرانسه رونمایی کرد که هم فروشگاه، هم کارگاه و هم استودیوی طراحی او شده بود.
در سال ۱۹۹۶ علیه در نمایشگاه دوسالانه مد فلورانس شرکت کرد و یکی از لباسهای شب خود را در آنجا به نمایش گذاشت. علیه در سال ۲۰۰۰ قرارداد همکاری را با برند پرادا امضا کرد که بسیاری آن را اوج دوباره فعالیتها او میدانند. در پی موفقیتهای پیاپی طراحیهای او تحت برند پرادا، او در سال ۲۰۰۷ توانست نام برند خود را از پرادا بازخرید کند و دوباره طراحیهایش را با نام خودش عرضه کند. البته کفشها و کالاهای چرمی طراحی شده توسط او هنوز هم تحت نام پرادا تولید و عرضه میشوند.
هرچند علیه همچنان از ورود به عرصههای پولساز مد مانند طراحی کیفهای دستی و ادکلن خودداری کرده است اما استقلال کاری و علاقه به کالاهای لوکس متمایز او را به یکی از ماندگارترین اسطورههای طراحی مد تبدیل کرده است.
کاترین لوردور، سردبیر مجله مد فرانسوی ماری کلیر در دهه ۱۹۸۰ اخیرا در مصاحبه با نشریه کراود گفته بود: «مد مرده است. امروزه طراحان چیزی خلق نمیکنند، تنها لباس میسازند تا مردم و نشریات دربارشان صحبت کنند. اما پول واقعی در ادکلن و کیف دستی است. مسئله اصلی آنها وجهه است. اما علیه همچنان سلطان است. او آنقدر باهوش است که نه تنها میتواند مردم را وادار به صحبت درباره خود کند بلکه تنها زمانی نمایشگاه برگزار میکند که چیزی برای نمایش داشته باشد، یعنی در چارچوب زمانی خودش. حتی زمانی که برای پرادا کار میکرد نیز آزاد بود و کار خودش را میکرد».
میشل اوباما بانوی اول آمریکا یکی از مشتریان دایم علیه است. او در مراسم ملاقات با مسئولان ایالتی در مقر ناتو در فرانسه در سال ۲۰۰۹ یکی لباس بدون آستین و دامنی کوتاه بر تن داشت که علیه آنها را طراحی کرده بود. در مراسم افتتاح سالن باله آمریکا در نیویورک نیز میشل اوباما یکی از لباسهای علیه را بر تن داشت. انتخاب علیه تونسی به عنوان طراح لباس، شکستن سنت استفاده بانوهای اول آمریکا از طراحان آمریکایی برای لباسهای خود بود.
کارلا برونی، بانوی اول فرانسه در ملاقات رسمی از اسپانیا در سال ۲۰۰۹ نیز یکی از لباسهای علیه را بر تن داشت و در سال ۲۰۰۸ نیز دولت فرانسه نشان شوالیه هنر را به عزالدین علیه اهدا کرده بود.
اما نشریه تایم در معرفی این اسطوره مد در مقام شماره یک فهرست صد نفره خود مینویسد: «هرچند طراحان دیگر به دنبال جلب نظر منتقدان و خریداران مد هستند اما عزالدین علیه کاری کرد که صنعت به سراغ او برود. این طراح تونسی در مجلات تبلیغ نمیکند، به رسانههای اجتماعی علاقهای ندارد و حتی هراسی ندارد که به آنا وینتور، سردبیر نشریه ووگ بگوید سلیقه یا تاثیری ماندگار در عرصه مد ندارد. آنچه علیه را به یکی از برترین طراحان تاریخ تبدیل کرد، عدم تمایل او به قربانی کردن زیبایی شناسی برای شهرت بود.»